Bổ nhiệm

Ngày 4 tháng 8 năm 2008, Tòa Thánh loan báo Giáo hoàng Biển Đức XVI đã quyết định bổ nhiệm linh mục Cosma Hoàng Văn Đạt thuộc Dòng Tên làm giám mục chính tòa Giáo phận Bắc Ninh.[8][9]

Quá trình gắn bó với các bệnh nhân bệnh phong giúp Tân giám mục Hoàng Văn Đạt có cảm tình đặc biệt với họ. Sau khi được công bố thông tin bổ nhiệm, ngày 12 tháng 8, tân giám mục cử hành lễ kính nhớ thánh tử đạo Việt Nam Antôn Nguyễn Ðích, quan thầy các bệnh nhân phong Việt Nam tại trại phong Quả Cảm Bắc Ninh. Tân giám mục cho rằng được bổ nhiệm làm Giám mục Bắc Ninh khiến ông trở nên gần gũi về mặt địa lý với các bệnh nhân phong tại trại phong Quả Cảm hơn và khẳng định, với vai trò là một giám mục, ông sẽ là một bàn tay nối kết những tấm lòng đến với các bệnh nhân phong.[10]

Tân giám mục Hoàng Văn Đạt chọn cho mình khẩu hiệu: "Tình thương và Sự sống". Câu này trích từ sách Gióp 10,12: “Ngài đã ban cho con tình thương và sự sống…”. Câu này được chính ông, khi còn là một chủng sinh, nghiên cứu về quyển sách này, tìm thấy. Hoàng Văn Đạt nhớ lại thời kỳ là chủng sinh, Giáo hoàng Phaolô VI khuyến khích xây dựng xã hội bằng tình thương và khi ấy, ông rất tâm đắc về điều này. Ông cho rằng việc chọn khẩu hiệu giám mục "Tình thương và Sự sống", một phần vì lý do tự mình khám phá trong Kinh Thánh, phần khác ông cho rằng mình đã có những cảm nghiệm thiêng liêng, giúp định hướng đời sống. Ông cho rằng, Tình thương và sự sống là ưu tư của Giáo hội Việt Nam cũng như Giáo hội Hoàn vũ. Nói về huy hiệu Giám mục của mình, ông cho biết lầy cảm hứng từ huy hiệu của dòng Tên, gồm ba chữ cái IHS ở giữa mặt trời toả sáng, trong đó IHS chính là 3 mẫu tự đầu của tên Giêsu trong tiếng Hy Lạp. Lấy cảm hứng từ huy hiệu dòng, ông lấy lại hình ảnh này và thay Mặt trời bằng nón quai thao với ước mong Chúa Giêsu là mặt trời toả sáng cả thế giới cũng đi vào văn hoá Quan họ Bắc Ninh. Tất nhiên không chỉ Quan Họ cũng không chỉ Bắc Ninh, nhưng là cả giáo phận. Ba mẫu tự trong huy hiệu được khắc họa hình ảnh những đốt tre vàng. Giám mục Đạt thể hiện hình ảnh tre vàng là loại tre mọc phổ biến tại vùng đất văn hóa Kinh Bắc, nơi phát xuất Quan họ Bắc Ninh.[2]

Tấn phong

Lễ tấn phong tân giám mục Hoàng Văn Đạt được cử hành vào ngày 7 tháng 10 năm 2008 với nghi thức truyền chức được cử hành bởi chủ phong là Tổng giám mục đô thành Tổng giáo phận Hà Nội Phêrô Nguyễn Văn Nhơn. Hai giám mục phụ phong là Giám mục chính tòa Giáo phận Hải Phòng Giuse Vũ Văn Thiên và giám mục Giuse Châu Ngọc Tri, giám mục chính tòa Giáo phận Đà Nẵng.[11]

Mục vụ

Giám mục Hoàng Văn Đạt tham gia Đại hội truyền giáo toàn quốc từ ngày 1 đến ngày 4 tháng 9 năm 2015 tại Trung tâm Mục vụ Tổng giáo phận Huế. Tại đây, ông đã có bài tham luận: Những bước chuyển mình của Hội Thánh trên đường Loan báo Tin Mừng.[12]

Các giám mục Việt Nam từ 27 giáo phận họp Đại hội XIV Hội đồng Giám mục Việt Nam tại trung tâm Mục vụ Giáo phận Hải Phòng vào cuối tháng 9 và đầu tháng 10 năm 2019. Trong khuôn khổ đại hội, các giám mục đã sắp xếp và bầu chọn nhân sự trong hội đồng. Kết quả, các giám mục chọn Giám mục Hoàng Văn Đạt đảm trách vai trò Chủ tịch Uỷ ban Tu sĩ thuộc Hội đồng Giám mục trong nhiệm kỳ 2019 – 2022.[3]